Informacje dla prasy

Premiera filmu o kolonii Santa Rosa 

(„Santa Rosa. Odyseja w rytmie mariachi”)

Szczecin, 20 czerwca 2013 r., Teatr Pleciuga, godzina 17

Organizatorzy: Prezydent miasta Szczecin, Urząd marszałkowski województwa zachodniopomorskiego, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, Konsul honorowy Meksyku

przy współpracy z Fundacją NON-FICTION

Informacja o filmie

Film „Santa Rosa – Odyseja w rytmie mariachi“ to historia kolonii polskich uchodźców wojennych w Meksyku, którzy  po wywózce przez Sowietów na Syberię znaleźli schronienie na gościnnej  meksykańskiej ziemi . Ten praktycznie nieznany szerszej publiczności epizod Drugiej Wojny Światowej  to opowieść o ludzkiej solidarności, tolerancji  i bezinteresownej pomocy, która przemawia swoją uniwersalnością  do każdego, niezależnie od kraju pochodzenia, wieku czy wykształcenia.

Film powstał w oparciu o nigdzie dotychczas nie publikowane materiały archiwalne i wywiady z żyjącymi jeszcze mieszkańcami hacjendy, którzy jako dzieci zostali skazani na piekło syberyjskiej tułaczki a teraz po raz pierwszy mają szansę podzielić swoimi wspomnieniami przed kamerą.

Dzisiejsi osiemdziesięciolatkowie wspominają Santa Rosę jako „raj“, a serdeczne przyjęcie ich przez Meksykanów i wzajemne relacje między naszymi narodami określają mianem „cudu“.

(fragment wywiadu, zamieszczonego w Internecie: Danuta Peszyńska – Monitor 03/10/2003

Czesław Sawko – wynalazca, milioner, filantrop – jeden z bohaterów filmu)

„ Mam 73 lata i mogę zapomnieć, o czym żeśmy przed chwilą rozmawiali. Ale tego, co przeżyłem w wieku 10 lat, nigdy pewnie nie zapomnę. Pamiętam dokładnie, jak sowieci nas aresztowali, przejazd w bydlęcych wagonach do posiołka pod Archangielskiem, a potem długą walkę o przetrwanie … To wszystko jest bardzo bolesne. Ciężko o tym mówić czy nawet przyznać się, żeśmy żyli w tak strasznych warunkach, w takiej nędzy, w brudzie potwornym. Czasami wstydzę się opowiadać o tym Amerykanom, bo im trudno jest uwierzyć, że można coś takiego przeżyć i być „normalnym” człowiekiem.

(…)

Czym dla Pana była hacjenda Santa Rosa?

Prawdziwym rajem. Po tym wszystkim, cośmy wcześniej przeszli, tak to był raj.”

Polacy którzy przyjechali do Meksyku byli ludźmi ciężko doświadczonymi , bardzo nieufnymi wobec „obcych”. Trzy lata pobytu w Santa Rosa wystarczyły aby odzyskać wiarę w drugiego człowieka i we własne możliwości. Na  przykładzie bohaterów filmu można zaobserwować, jak człowiek, który  w życiu stracił wszystko: dom, majątek, bliskich, ojczyznę, wolność, może  swoje życie odbudować od nowa. Miejscowi, traktując Polaków z życzliwością, tolerancją, zrozumieniem dla innej kultury  pomogli odbudować im poczucie godności. Sposób w jaki Meksykanie przyjęli „obcych” może być wzorem humanitaryzmu dla całego świata.

Pani Walentyna Gryciuk de Gonzales ( źródło: www.santarosa.com.pl)

„Największym cudem Santa Rosy było to, że my, dzieci odzyskaliśmy dzieciństwo. To było zupełnie niezwykłe. Zapomnieliśmy o tym co było, zapomnieliśmy o tym, że toczy się wojna. ”.

Pani Teresa Sokołowski (źródło: cytat z filmu)

„Wszystko, czego się nauczyłam w życiu, wszystko co mi się przydało, nauczyłam się w koloni Santa Rosa, w obozie uchodźców.

Pani Stella Sawko (cytat z filmu)

Moje najlepsze lata to były te trzy lata w Meksyku.

Pan Czesław Sawko (cytat z filmu)

Meksyk- to jest kraj który kocham.

Bohaterowie filmu osiągnęli sukcesy w różnych dziedzinach życia:

Pan Czesław Sawko – jest wynalazcą , amerykańskim milionerem i filantropem

Pani Anna Żarnecka Santos de Burgoa – jest uznaną malarką, pisarką i działaczką Meksykańskiego Czerwonego Krzyża

Panie Walentyna Gryciuk de Gonzales, Aleksandra Grzybowicz de Villalbos i Franciszka Pater –osiedliły się w Leon i wyszły za Meksykanów zakładając liczne, szczęśliwe rodziny.

Dzieci z Santa Rosa podkreślają, że ich życiowym obowiązkiem jest niesienie pomocy potrzebującym. Spłacają w ten sposób  dług bezinteresownej pomocy, który zaciągnęły podczas wojennej tułaczki.

Filmowa historia Santa Rosy jest przedstawiona oczami Joanny Matias, mieszkanki Szczecina, która wyjezdza do Meksyku w poszukiwaniu grobu swojego dziadka – Józefa Wiercinskiego.

Babcia (Alina Srzedzińska) i dziadek (Józef Wierciński) Joanny byli pierwszym małżeństwem zawartym w kolonii. Z tego związku narodził się ojciec pani Joanny – Bogdan. Śmierć Józefa Wiercińskiego udaremniła plany rodziny na osiedlenie się w Stanach Zjednoczonych i spowodowała, że Alina Srzedzińska wróciła w 1948 r. z dziećmi (Bogdanem i Janiną) do Polski.

Joanna od dziecka słyszała historie o Santa Rosa i o Meksyku i marzyła aby tam pojechać. Ze względu na drugie małżeństwo babci Aliny zawarte z Józefem Matiasem, w rodzinie nie poruszano nigdy tematu losów Józefa Wiercińskiego. Po latach Joanna postanowiła odkryć rodzinną tajemnicę. Na forach internetowych szukała informacji o dziadku Wiercińskim i o Santa Rosa. Jej posty odnalazł Sławomir Grunberg, reżyser filmu.

Twórcy filmu

Scenariusz: Sławomir Grünberg, Piotr Piwowarczyk

Reżyseria i zdjęcia: Sławomir Grünberg

Informacje: http://en.wikipedia.org/wiki/Slawomir_Grunberg 

http://logtv.com/tv/

Asystent reżysera: Katka Reszke

Montaż: Małgorzata Łukomska

Producent Meksyk: Piotr Piwowarczyk

Asystent producenta w Meksyku: Manuel Zurita Hernandez

Producent USA: Sławomir Grünberg

Producent wykonawczy: RAGUSA FILM, Lucyna Kowalska

http://www.ragusafilm.pl

Film jest współfinansowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w ramach „Planu współpracy z Polonią i Polakami za granicą w 2012 r.” Beneficjent: Fundacja NON-FICTION

Osoby występujące w filmie:

USA (Chicago):

• Czesław (Chester) Sawko ,  Stella Sawko (Stanisława Grocka)

Małżeństwo. Obydwoje przebywali jako dzieci w Santa Rosa.

Po zamknięciu obozu trafili do USA. Ich życie w Stanach Zjednoczonych to spełnienie „amerykańskiego mitu”. Pan Czesław Sawko dzięki wynalazkowi – maszynie do produkcji sprężyn owalnych -podpisał umowy z największymi koncernami samochodowymi i stał się milionerem ( Prezes R.C. Coil Spring Manufacturing Company).

Pani Stella Sawko (Stanisława Grocka) urodzona w 1933 r w Leszczanach

Do Santa Rosy trafiła ze starszą o 5 lat siostrą – Zofią. W Rosji straciła ojca i brata. Z matką odnalazły się w kilka lat po wojnie.

Pan Czesław Sawko jest kawalerem papieskiego Orderu Rycerskiego św. Sylwestra. Metropolita krakowski, kardynała Stanisław Dziwisz wręczając papieskie odznaczenie podkreślił, że Sawko otrzymał je przede wszystkim za swoją „postawę moralną”. Członkostwo w Zakonie św. Sylwestra łączy się z przyznaniem osobistego szlachectwa i tytułu rycerza. Pan Sawko jest między innymi fundatorem pomnika Prymasa Tysiąclecia kard. Stefana Wyszyńskiego, stojącego przed sanktuarium na Jasnej Górze , kliniki dla ubogich w mieście Marfil, Guanajuato oraz szkoły w Leon.

• Teresa Sokołowska ( Teresa Niedzielska)

Urodzona w 1931 r. w Dubnie, na Wołyniu.  Wywieziona w 1940r. w lutym. Rozdzielona z rodziną, trafiła do sierocińca. Po ewakuacji przebywała na Bliskim Wschodzie w obozach w Pahlevi i Teheranie. W obozie zmarł jej młodszy braciszek. Do Santa Rosa trafiła z mamą (która odnalazła ją dzięki pomocy Czerwonego Krzyża) i starszą siostrą –Henryką. Henia wyszła za inżyniera  Rudolfa Vergasa i osiadła w Mexico City (zmarła w 2009 r., pozostawiła 3 synów, 6 wnuków i 2 prawnuków).

Pani Teresa wyemigrowała do USA. Tam poznała Tadeusza Sokołowskiego – żołnierza AK, więźnia Oświęcimia i Dachau.  Ma dwóch synów: Marka i Roberta. Bardzo zależało jej na wychowaniu synów w duchu polskości, w związku z czym doprowadziła do założenia polskiej szkoły oraz zadbała o to, aby w miejscowym kościele odbywała się polska msza. Nadal udziela się w wielu organizacjach społecznych i polonijnych.

• Stanisława Synowiec  ( Stella Tobis)

Urodzona w 1928 roku, w Brantowcach, woj. Białostockie. W drodze do Kazachstanu zgubiła się z matką, której już nigdy nie odnalazła. Do Santa Rosa trafiła z młodszą siostrą, Ireną. Mieszka w USA. Urodziła trójkę dzieci : Marka, Lilie i Lucyllę.

• Tadeusz Pieczka

Urodzony w 1932 r. w Dąbrowie (ojciec Stanisław, matka Teresa). Na Syberii stracił rodziców. Do Santa Rosa trafił z bratem, Eugeniuszem (rocznik 1930).

Meksyk:

• Anna Żarnecka Santos de Burgoa

www.anazarnecki.com

zamieszkała w Mexico City. Malarka, pisarka i działaczka Meksykańskiego Czerwonego Krzyża. Autorka książek biograficznych: „Polonia-viento y tinieblas” oraz „Huellas en la Alma”. Jej prace malarskie znajdują się w muzeach i prywatnych kolekcjach : w Meksyku, Stanach Zjednoczonych, Polsce i Watykanie.

Uhonorowana wieloma międzynarodowymi odznaczeniami za pracę humanitarną i dorobek artystyczny.

Anna Żarnecka podczas pobytu na Syberii była bliska śmierci głodowej. Uratowała ją paczka nadana za pośrednictwem Czerwonego Krzyża.

W 1948 r. wyszła za mąż za zamożnego przedsiębiorcę, Jesusa Burgoa, który wspierał finansowo polski internat w Talpan.

• Wojciech (Wojtek) Stebelski – syn Henryka Stebelskiego, polskiego dyplomaty, który z ramienia rządu w Londynie opiekował się grupą uchodźców . Urodził się w Meksyku w 1944 r, jest znanym meksykańskim biznesmenem w branży wydawniczej i polskim konsulem honorowym. Pamięć o Santa Rosa jest mu bardzo bliska, przechowuje pamiątki ojca z tamtego okresu (między innymi dziennik Henryka Stebelskiego w którym opisana została podróż zesłańców z Indii do Santa Rosa). Dziennik  Henryka Stebelskiego: www.santarosa.com.pl

• Daniel Carlos de Burgoa – mieszka w Mexico city, wnuk Anny Żarneckiej.  Kompozytor, gitarzysta, jeden z założycieli Fundacji Anny Żarneckiej.  Koncertował w Meksyku, Europie, USA i Afryce.  Prowadzi bloga: danielmusicblog.wordpress.com

• Gloria Carreno i Celia Zack de Zukerman –  autorki książki o Santa Rosa „ El Convenio Ilusorio” Refugiados Polacos de Guerra en Mexico (1943-1947) – iluzoryczna umowa – Polscy uchodźcy wojenni w Meksyku (1943-1947).

• Walentyna Gryciuk de Gonzalez 

Urodzona w 1937 r. w Grycówce. Do Santa Rosa przyjechała w wieku 6 lat z dziadkami i ciotkami . Miała wyjechać do USA, w dniu kiedy przyszła wiadomość o przyznanej wizie, dziadek pani Walentyny zginął w wypadku samochodowym. Pani Walentyna pozostała w Meksyku, skończyła szkołę i wyszła za Meksykanina (brata koleżanki z klasy). W  wieku 34 lat została wdową, mając na utrzymaniu ośmioro dzieci. Obecnie mieszka w  Leon.

W latach 70 przyjechała do Polski i spotkała się z ojcem, Władysławem.

• Aleksandra Grzybowicz de Villalbos  (rocznik 1931, miejsce urodzenia: Woronucha). Wbrew sprzeciwom matki spotykała się z miejscowym chłopakiem, którego w końcu po wielu perypetiach poślubiła. Nigdy nie pracowała , była żoną przy mężu, jubilerze. Urodziła i wychowała 10 dzieci. Mieszka w Leon.

• Franciszka Pater (rocznik 1923 urodzona w Lanckoronka Klicka).

Jej przyszły mąż wypatrzył ją, kiedy jako ostatnia wychodziła z pociągu, który przywiózł Polaków do Leon. Zakochał się od pierwszego wejrzenia i przynosił jej różne podarki, które kradł własnej siostrze. Pani Franciszka urodziła 9 dzieci.

Panie Walentyna, Aleksandra i Franciszka utrzymują ze sobą stały kontakt. Spotykają się raz w miesiącu, pielęgnują polskie tradycje i rozmawiając ze sobą po polsku.

• Anna Niewiadomska – ambasador RP w Meksyku. Absolwentka studiów ibero i latynoamerykańskich na uniwersytecie warszawskim, w latach 90 rozpoczęła pracę w administracji rządowej, pełniąc między innymi funkcję szefa dyrekcji generalnej ds. książki i czytelnictwa w Ministerstwie Kultury a następnie dyrektora departamentu zagranicznej polityki kulturalnej. Jako przedstawicielka Polski uczestniczyła w pracach Rady Europy, pełniąc w latach 1996-2000 funkcję wiceprzewodniczącej i przewodniczącej Komitetu Kultury Rady Europy. W latach 2001 -2005 pracowała w polskiej misji dyplomatycznej w Waszyngtonie jako pierwszy radca ambasady. Odpowiadała za polsko- amerykańską współprace kulturalna, edukacyjną i naukową oraz promocję Polski w USA.

Od 2009 r pełni funkcję ambasadora nadzwyczajnego i pełnomocnego RP w Meksyku.

( źródło: Internet – strony MSZ)

Pomysł  na film  narodził się na początku 2011 roku kiedy polski dziennikarz i producent filmowy na stałe mieszkający w Meksyku – Piotr Piwowarczyk, uczestniczył w pokazie filmu o Irenie Sendlerowej , którego jest koproducentem, zorganizowanym przy współudziale ambasady.

Po pokazie Pani Ambasador Anna Niewiadomska zaproponowała aby tematem jego następnego projektu filmowego była historia Polaków z hacjendy Santa Rosa.

 Polska:

• Joanna Matias – Szczecinianka. Prawniczka z wykształcenia , podróżniczka z zamiłowania. Założyła i prowadzi stronę  o Polakach z Santa Rosy www.santarosa.com.pl oraz o podróżach www.facebook.com/podrozepraktycznie

• Bogdan Matias  (Wierciński) – ojciec Joanny, urodzony w 1944 r. w Santa Rosa  w Meksyku, po powrocie do Polski zamieszkał  w Szczecinie. Ukończył Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego w Poznaniu.  Jest trenerem klasy mistrzowskiej w piłce nożnej. Aktualnie pracuje w Zachodniopomorskim Związku Piłki Nożnej. Ma żonę Aleksandrę, córki Agnieszkę i Joannę oraz trzech wnuków.

Rys historyczny:

Rok 1939

28 września 1939 roku. Niemcy i Rosja podpisują w Moskwie „traktat o granicach i przyjaźni”, będący de facto IV rozbiorem  Polski. Po stronie radzieckiej znalazły się Białostoczczyzna, oraz województwa: lwowskie, stanisławowskie, tarnopolskie, wołyńskie, nowogródzkie i wileńskie.

Rok 1940

Przejmowanie władzy przez wojska sowieckie odbywa się według ustalonego wzorca. Wszędzie zakładano Komitety Tymczasowe jako organy władzy lokalnej i organizowano milicję. Nakazywano rejestrację ludności i wszelkiego rodzaju dóbr materialnych .Następnie NKWD przeprowadzało aresztowania tzw: „wrogich i szkodliwych elementów”: urzędników wyższego i średniego szczebla, oficerów, działaczy politycznych, policjantów. Byli skazywani na śmierć albo pobyt w obozach pracy. Od lutego 1940 r. zaczynają się wywózki Polaków w głąb Rosji.

Witold Pronobis w książce Polska i Świat w XX wieku ( Editions Spotkania, 1991) podaje następujące dane:

I deportacja (luty 1940 r.) – 220 tys.

II deportacja ( kwiecień 1940 r.) – 320 tys.

III deportacja (czerwiec/lipiec 1940 r. ) – 240 tys.

IV deportacja (czerwiec 1940 r.) – 300 tys.

Istniała dokładna instrukcja, przygotowana przez generała NKWD Sierowa (zastępca Berii), dlatego relacje zesłańców powielają ten sam schemat.

Rok 1941

22 czerwca uderzenie Niemiec hitlerowskich na Rosję.

12 lipca sojusz brytyjsko – sowiecki

12 sierpnia Karta Atlantycka ( Wielka Brytania-USA),

Wrzesień – pod kartą podpisuje się wiele innych krajów w tym Polska i Związek Sowiecki. Początek koalicji antyhitlerowskiej.

30 lipca 1941 roku zostaje podpisany układ Sikorski –Majski przywracający stosunki dyplomatyczne między Polską i Rosją. Układ przewidywał budowę armii polskiej na terenie ZSRR pod polskim dowództwem (późniejsza Armia Andersa) a także, w protokole dodatkowym Rosjanie gwarantowali „amnestię” dla obywateli polskich: więźniów politycznych i zesłańców przebywających na terenie ZSRR.

Od jesieni na terenie Kazachstanu i Powołoża formowana jest armia polska.

Uwolnieni zesłańcy ruszają do armii . Jedni aby zaciągnąć się i walczyć, inni (kobiety, dzieci) w oczekiwaniu pomocy.

Rok 1942

W maju 1942 r. – po tym jak niemieckie U-booty zniszczyły dwa meksykańskie statki handlowe w Zatoce Meksykańskiej, Meksyk przystąpił do wojny przeciwko państwom Osi.

Wiosną i latem 1942 roku armia polska opuszcza terytorium Związku Sowieckiego jako następstwo odkrycia sowickiej zbrodni w katyniu I zerwania przez Stalina stosunków dyplomatycznych z rządem polskim na uchodzctwie. Żołnierze przez Iran, Irak i Syrię ewakuują się  do Palestyny. Za nimi podążają tysiące polskich rodzin.

W Teheranie gdzie powstały obozy dla uchodźców, malaria, tyfus, dyzenteria i wycieńczenie długotrwałym głodem spowodowały, że dla wielu Polaków Persja stała się ostatnim etapem ich wędrówki. Kolejne obozy tymczasowe  powstawały na terenie Indii.

W grudniu generał Sikorski złożył wizytę w Stanach Zjednoczonych, gdzie bezskutecznie zabiegał o poparcie Roosvelta dla  polskiego stanowiska w sprawie przyszłej granicy wschodniej. Amerykanie zaaranżowali wizytę generała Sikorskiego w Meksyku.

Na wspólnej konferencji prasowej Prezydent Meksyku, Manuel Avila Comacho ogłosił podpisanie porozumienia pomiędzy Polską a Meksykiem w sprawie czasowego pobytu na terenie Meksyku „polskich uchodźców z Azji”. Generał Sikorski odznaczył prezydenta Comacho Orderem Orła Białego.

Efektem wizyty stało się podpisanie umowy o utworzeniu polskiego osiedla w Santa Rosa, Leon w stanei Guanajuato ( czytaj Guanahuato) .

Dokonując wyboru miejsca kierowano się korzystnymi warunkami klimatycznymi oraz odległością od miasta. Zamiarem polityków była izolacja polskich uchodźców od Meksykanów.

Zdaniem meksykańskich historyczek Glorii Carreño i Celii Zack de Zukerman Meksyk do podpisania porozumienia został zmuszony przez naciski sojuszników  – USA i Wielkiej Brytanii.

Do Meksyku planowano wysłać około dwudziestu tysięcy polskich uchodzców, jednak po zerwaniu  stosunków dyplomatycznych przez Stalina z rządem Polskim w Londynie, odstąpiono od tego projektu.

Rok 1943

Do Leon przybywają :1 lipca– pierwszy transport 704 osób a  2 listopada – drugi transport z grupą 728 uchodźców. Ze względu na trwające w Santa Rosa prace remontowe  Pierwsza grupa mieszka początkowo w szkole La Granja i  dopiero po kilku tygodniach Polacy przeprowadzają się  do hacjendy Santa Rosa.

Kolonia była bardzo doskonale zorganizowana i szybko się rozwijała. W dniu 15 listopada 1943 roku było w obozie 131 pojedynczych pokoi mieszkalnych i 23 sale ogólne. Po roku ilość pojedynczych pokoi wzrosła do 352, a sal ogólnych zmalała do 6. W dniu 1 lipca 1945 roku było 397 pokoi i ani jednej sali ogólnej. Ponadto wybudowano: szpital, pralnię, teatr, pięć sal warsztatowych, piekarnię i 16 pokoi dla administracji. Pod koniec 1945 roku ukończono budowę nowoczesnego sierocińca, przystosowanego do potrzeb 300 dzieci. W budynku tym znajdowało się 15 sypialni, sala rekreacyjna, pokoje dla wychowawczyń .

16 września otwarto przedszkole

5 września otwarto w osiedlu publiczną szkołę powszechną, oraz zorganizowano kursy gimnazjalne przekształcone następnie w państwowe gimnazjum ogólnokształcące.

Rok 1944

23 lutego – w Santa Rosa –wizyta byłego prezydenta Meksyku, gen. Lazaro  Cardenasa

30 kwietnia – zakończenie 1-go roku szkolnego w osiedlu ( żeby nadrobić lata utracone na Syberii przerabiano dwa lata szkolne w ciągu roku)

Listopad – pierwsze wybory do Sądu obywatelskiego w Santa Rosa

Rok 1945

10 lutego – w Santa Rosa -wizyta Miguela Alemana – premiera  meksykańskiego rządu ( późniejszego prezydenta) . Poinformował mieszkańców, ze obóz przestaje być instytucją zamkniętą i że w związku z tym mogą starać się o dokumenty wyjazdowe lub status rezydenta

23 kwietnia – wymiana sztandarów między hufcem polskim i meksykańskim w mieście Meksyk.

Maj –administrację osiedla objął Chester Mikołajczyk ( jako przedstawiciel rządu amerykańskiego), we wrześniu gmach ambasady polskiej w Meksyku przekazano nowym polskim władzom. Zapowiedziano likwidację osiedla Santa Rosa.

17 września – w Santa Rosa -wizyta Manuela Avila Comacho – prezydenta Meksyku. Prezydent w oficjalnym przemówieniu zaproponował Polakom pozostanie w Meksyku

Rok 1946

1 lipca – rozpoczęcie likwidacji osiedla Santa Rosa

20-30 grudnia – wyjazd z osiedla ostatnich grup uchodźców

Wyjątek ze sprawozdania A. Laudyn Chrzanowskiego z działalności Rady Polonii Amerykańskiej w Meksyku (fragment książki A. Jacewicz Santa Rosa):

..” zarządzenie ambasady opiewało, że jeśli uchodźcy nie opuszczą obozu do dnia 31 grudnia, zostaną z niego usunięci siłą. Zaczął się więc pod koniec grudnia chaotyczny wyjazd z osiedla, najczęściej nieprzemyślany. Biura administratora, Rady Polonii i N.C.W.C. pracowały dzień i noc, by ludziom wyjeżdżającym załatwić różne formalności i odpowiednio przygotować do wyjazdu. Z ramienia rządu meksykańskiego specjalni urzędnicy wydawali uchodźcom pośpiesznie paszporty emigracyjne, dające im prawo do pracy i zamieszkania w każdej części Meksyku.

(…) W ciągu ostatnich dziesięciu dni grudnia musiało opuścić obóz z dobytkiem, gromadzonym przez ostatnie trzy i pół roku, 730 uchodźców, przeważnie kobiet i dzieci, bo taki był rozkaz.

Rok 1947

15 maja – otwarcie internatu dla polskich sierot z Santa Rosy  w Tlalpan, Mexico, DF. Dzieci z internatu uczęszczały do szkół meksykańskich, a po południu miały lekcje religii, języka polskiego oraz historii i geografii Polski.

Rok 1952

Zamknięcie internatu i wyjazd sierot do USA gdzie umieszczone zostały w rodzinach zastępczych i katolickich domach dziecka

Zdjęcia

Zdjęcia (8 zdjęć ):

Daniel Carlos de Burgo, Anna Żarnecka Santos de Burgoa, Joanna Matias, Bogdan Matias (Wiercińcki), Sławomir Grünberg, Katka Reszke, Piotr Piwowarczyk. Zdjęcie zrobione zaraz po przylocie, na lotnisku w Mexico City. Autor: Manuel Zurita Hernandez

Konsul Wojciech Stebelski, Joanna Matias, Bogdan Matias/Wierciński ( zdjęcie zrobione w rezydencji ambasadora RP w Meksyku)

Sławomir Grünberg, Katka Reszke, Joanna Matias, pani ambasador Anna Niewiadomska, Bogdan Matias, Piotr Piwowarczyk. Zdjęcie zrobione w ambasadzie RP w Meksyku przez Manuela Zurite Hernandeza

Hanna Żarnecka, Bogdan Matias, Teresa Sokołowska. Zdjęcie zrobione w domu pani Anny, w Mexico City

Franciszka Peter, Teresa Sokołowska, Walentyna Gryciuk ,Aleksandra Grzybowicz, Joanna Matias  i reżyser – Sławomir Grünberg w domu córki pani Franciszki, Leon , Guanajuato

Pan Juanito- jako dziecko bawił się z małymi Polakami mieszkającymi w hacjendzie . Zdjęcie zrobione przez Katke Reszke w Santa Rosa.

Bogdan Matias urodzony w Santa Rosa trener piłki nożnej  udziela kilku wskazówek aktualnym mieszkańcom Santa Rosa, chłopcom z sierocińca Don Bosco. Zdjęcie : Katka Reszke

Czesław Sawko, Piotr Piwowarczyk, Sławomir Grünberg w Chicago/USA

Pomocne źródła:

Książki:

1. A.  Jacewicz  „ Santa Rosa „wydawnictwo londyńskie – Veritas , 1967 r.
2. A. Jacewicz „Na obczyźnie” wydawnictwo londyńskie – Veritas , 1967 r.

Artykuły prasowe:

1. POLITYKA nr 9 (2848) 29.02/06.03.2012 – artykuł Piotra Piwowarczyka „Uchodźcy z Santa Rosa“

Strony internetowe:

1. www.santarosa.com.pl
2. www.annazarnecki.com

 

Dodaj swój komentarz

komentarz(y)